จิตเบา แต่คิดไม่ดี

อันที่จริงมนุษย์ไม่ได้พร้อมจะรักใคร
ตรงข้าม พวกเราพร้อมจะชิงชังใครก็ตาม
ที่กระทบหูกระทบตาแล้ว
ทำให้เกิดความขัดเคืองหรือหมั่นไส้

ถ้าเอาตามแนวโน้มที่คนเราหงุดหงิดง่าย
ก็อาจบอกได้ว่า
มนุษย์เป็นสิ่งมีชีวิตที่พร้อมจะเกลียดมากกว่ารัก
การฝึกแผ่เมตตากรุณาแบบพุทธ
จึงจัดเป็นอีกหนึ่งพฤติกรรมสวนกระแสโลก
ดังเช่นที่เห็นตัวอย่างจากพวกเราหลายคน
พอมารู้จักรสชาติของเมตตาและกรุณา
แบบไม่มีเงื่อนไข ไร้ขอบเขต
ระหว่างอยู่ด้วยกันกับเหล่าสหธรรมิกก็รู้สึกดีแสนดี
มีความเป็นพวกเดียวกัน
แต่พอพ้นจากทางจงกรม
หรือไม่ได้อยู่กับเหล่าสหธรรมิก
แต่ไปปะปนอยู่กับมนุษย์กิเลสหนาผู้เห็นแก่ตัวทั้งหลาย
กระทบกับจิตหยาบ ใจเราก็หยาบตาม
แล้วเกิดอาการดิ้นรน รู้สึกไม่เป็นธรรมชาติ
หรือบางทีเกิดอัตตามานะแปลกๆ
ดูถูกคน คิดไม่ดีต่างๆนานา
ทั้งที่ใจเหมือนเบา
แต่ความคิดกลับหนักแบบควบคุมไม่ได้

วิธีจัดการกับความรู้สึกแปลกๆ
คือตั้งสติรู้แบบจำแนกเป็นส่วนๆ
กายผ่อนคลายหรือเกร็ง
ความรู้สึกทางใจเบาหรือหนัก
ความคิดนึกเป็นตัวของตัวเองหรือเหมือนคลื่นรบกวน
จะอาศัยเท้ากระทบหรือลมหายใจเป็นเครื่องกำกับสติก็ตาม

ยกตัวอย่างเช่น เมื่อคิดไม่ดี กลัวบาปกลัวกรรม
หรือกลัวหลงกล ติดกับดักกรรมดำ
ให้บอกตัวเองว่า ถ้าเห็นความไม่เที่ยงของความคิดได้
แยกจิตแยกคิด เห็นความคิดเป็นของอื่นได้
ไม่มีทางเกิดบาปเกิดกรรม
เพราะจิตไม่มีการหน่วงไว้เป็นเจตนาของตน

ของไม่ดี เราไม่อยากได้ไว้เป็นตัวเราอยู่แล้วเป็นทุน
ถ้าเห็นความคิดเป็นของอื่นจากจิตได้เรื่อยๆ
แปลว่าได้แต้มเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ เป็นเรื่องน่าพอใจ
ไม่ใช่น่าขัดเคืองหรือควรระแวงว่าจะติดแต้มลบ!